AA 2015, p. 405-412. De vraag of een curator van een failliete licentiegever (op bijvoorbeeld een octrooi, merk of auteursrecht) de licentienemer het verdere gebruik van de licentie kan verbieden en het gelicentieerde vrij van licenties kan verkopen heeft de laatste jaren veel stof doen opwaaien. Vreemd genoeg naar aanleiding van twee arresten die daar niet direct over gaan. Dat onderstreept allereerst het grote praktische belang van het antwoord op die vraag. Het leert echter ook dat het van groot belang is dat de Hoge Raad bij zijn arresten ook oog heeft en houdt voor het zaak-overstijgende belang van een uitspraak.
1. Inleiding
De rechtsvormende taak van de Hoge Raad staat dit jaar centraal in Ars Aequi en dan kunnen de Nebula- en Berzona-arresten en hun invloed op de faillissementsbestendigheid van licenties van intellectuele eigendomsrechten (‘IE’) niet onbesproken blijven. Een les van die arresten is onder meer dat maar gaan waar ze over gaan. Dat is voor de gemiddelde rechtenstudent geen vernieuwend inzicht, omdat die student vanaf de eerste colleges geleerd wordt (i) om veel ‘in’ arresten van de Hoge Raad te lezen, (ii) om daar algemene regels uit te distilleren en (iii) om daar vervolgens voorspellende waarde aan toe te kennen. Dat alles vereist dan wel dat de Hoge Raad enigszins rolvast zijn rechtsvormende taak vervult binnen dit ‘spel van vraag en antwoord’, in de terminologie van Steneker in zijn Amuse van het maartnummer van Ars Aequi. Kennisneming van het arrest van 11 juli 2014 in de zaak ABN AMRO/Berzona leidt echter
tot de waarneming dat de Hoge Raad zijn rechtsvormende taak soms lijkt te verzaken door wel op een eerder arrest terug te komen, maar dat ondertussen simpelweg te ontkennen, en zo menig jurist in verwarring achter te laten. Illustratief hiervoor is de verzuchting van Verstijlen in zijn NJ-noot bij Berzona dat men soms bij het lezen van een recensie bevangen wordt door de gedachte dat de recensent een heel ander stuk heeft gezien dan men zelf heeft bezocht, en dat men die ervaring ook kan hebben bij het lezen van het Berzona-arrest. Vanwaar nu deze consternatie naar aanleiding van dit arrest ABN AMRO/Berzona? Daarvoor dienen we slechts kort terug te gaan in de tijd tot het eerdere Nebula-arrest van 3 november 2006. Dat is het goede nieuws. Het uitdagende nieuws is dat we vervolgens kunnen constateren dat beide arresten niet gingen over licenties of faillissementen van licentiegevers, maar desondanks daarover in ‘licentieland’ veel pennen in beweging hebben gebracht en duidelijk als rechtsvormend worden gelezen. Om dat te kunnen volgen is het goed om eerst maar eens te kijken waar het Nebula-arrest over ging.